Leefstijl optimalisatie deel 2: voeten

Met meer sensorische receptoren dan waar dan ook in het lichaam, zijn je voeten een ontzettend belangrijk onderdeel van de houding en het beweegpatroon van je lichaam. Toch zijn de voeten vaak de letterlijk en figuurlijk ondergeschoven kindjes van het lichaam. Grijpen, stabiliseren, informatieverwerking en bewegingen creëren; dat zijn de meest belangrijke functies van onze voeten. Voetfunctie heeft een enorme impact op ons lichaam.

Er loopt een kinetische keten van de grote tenen, door de voetboog, omhoog over de benen naar de heupen en ruggengraat die alles beïnvloedt hoe we bewegen. Als je voeten niet goed genoeg kunnen bewegen om de rest van de keten te activeren, krijg je een hele reeks problemen waarvan je waarschijnlijk niet wist dat ze met je voeten te maken hadden. Zoals kniepijn, rugpijn, etc. Soms krijg je ook het omgekeerde: een probleem met je bekken kan de reden zijn voor je pijnlijke grote teen.

Moderne schoenen, daar wringt de schoen. Functies die worden lamgeslagen door de beperkingen van schoenen. Als kind zijnde liep ik op steunzolen. Ik had platte, doorgezakte voeten die ondersteund moesten worden. Mijn toch al hoge wreef werd zo nog hoger gemaakt en met bizar brede voeten wist ik intussen niet meer beter dat schoenen pijn doen. Zelfs na het weggooien van mijn steunzolen na een aantal jaren. Toch bleef ik altijd last houden van mijn voeten, ook al droeg ik altijd ultra stevige/stijve schoenen. Ik had het maar geaccepteerd als iets waar niks aan te doen is. Sportschoenen deden dan nog het minste pijn. Tot ergernis van mijn moeder.. “Daar heb je al helemaal geen steun in!”

Moeten onze voeten wel ondersteund worden? Sommige voeten hebben inderdaad ondersteuning nodig. Maar tegenwoordig verpakken en beperken we zelfs perfect gezonde voeten in de meest onnatuurlijke vormen. En als je dan van de standaard afwijkt of last hebt van je voeten, gooien we er ook nog gelijk een paar steunzolen tegen aan. Zonder zelfs maar te overwegen waarom ze in de eerste plaats pijn doen. Onnodige ondersteuning leidt tot verzwakte weefsels, want wie heeft er spieren nodig als je gewoon op je schoenen kunt vertrouwen? Door zorgvuldig en bewust te leren je voeten te gebruiken zoals ze zijn gemaakt, is er vaak geen behoefte aan ondersteuning.

Sinds september 2020 draag ik enkel nog barefoot schoenen en teensokken en doe ik regelmatig oefeningen voor mijn voeten. Je koopt barefoots op lengte van je voetzool, en bij de meeste heb je zelfs ook breedtematen. Er zijn tientallen merken, maten en soorten te vinden. Als je je erin begint te verdiepen gaat er een wereld voor je open. Er bestaat ook in barefoot land voor iedere smaak wat wils! En echt niet alleen maar die gekke teenschoenen. 😉

Foto: Vivo barefoot

Een ware verademing voor mijn brede pootjes. In combinatie met teensokken (nee, dat zit écht niet vervelend, tot mijn eigen verbazing!) zijn mijn voeten in een korte tijd enorm veranderd. Van opgekrulde naar rechte tenen. Tenen waar ik controle over heb en waar ik na heel wat oefenen mijn dikke teen los kan bewegen van mijn andere tenen en andersom. De platte, doorgezakte zolen beginnen al wat meer vorm te krijgen en daarmee ook veel meer stabiliteit in mijn enkels, wat weer resulteert in een betere stand van mijn knieën en heupen. Een betere basis dus.

Barefoot schoenen worden zo genoemd omdat ze je voeten laten bewegen alsof je geen schoenen aan hebt. Ze bevatten de volgende kenmerken:

1. Volledig platte zool. Een volledig platte schoen houdt het zwaartepunt boven de hielen, waar we het meest stabiel zijn. Hakken (zelfs kleine verhoging of zelf ‘luchtkussentjes’ zoals in sportschoenen) duwen ons naar voren en dwingen de wervelkolom tot compensatie om in evenwicht te blijven. Dit zorgt ervoor dat sommige delen overwerkt zijn en andere onderwerkt: een onbalans. Het dragen van schoenen die geen verhoging op welke manier dan ook hebben, is cruciaal voor de uitlijning van het hele lichaam.
   1. Gevormd naar je voet. We zijn deze wereld binnengekomen met waaiervormige voeten en tenen. Door schoenen te kiezen die de natuurlijke stand van de voet volgen, kunnen ze er zo blijven uitzien! Maar wat nog belangrijker is, het zorgt ervoor dat ze kunnen blijven functioneren. Onze voeten nemen de vorm aan van de schoenen waarin ze zitten. Dus als je het grootste deel van je tijd in geplette en puntige schoenen doorbrengt, zullen je voeten er hetzelfde uitzien, wat uiteindelijk kan leiden tot eeltknobbels en andere teenafwijkingen.
      foto: Feelgrounds
      
2. Flexibel. Voeten zijn flexibel; schoenen zouden dat ook moeten zijn. Stijve schoenen beperken de ingewikkelde spieren van de voet. Spieren die wegkwijnen als ze niet worden gebruikt. Schoenen die met de voet meebewegen, zorgen ervoor dat die spieren sterk en soepel blijven. Wat resulteert in stabiliteit. Wanneer de bewegingsmogelijkheden van je voeten niet regelmatig worden gebruikt, is het resultaat beperkte mobiliteit gevolgd door pijn
3. Geen steunzool. Platvoeten kunnen veel problemen in je lichaam veroorzaken, maar als je ze kunstmatig ondersteunt, gaat de kans dat je spieren werken volledig weg. Het zet je voet ook in een vaste positie, terwijl deze eigenlijk bij elke stap een beetje plat zou moeten worden. Het afbouwen van ondersteuning van de voetboog kan enige tijd duren, maar uiteindelijk is het veel beter voor je voetgezondheid op de lange termijn.
4. Passend. Om ervoor te zorgen dat je voeten hun werk kunnen doen, moeten ze zich geen zorgen maken dat een schoen uitvalt. Slippers en slecht passende schoenen zorgen ervoor dat je je tenen vastgrijpt en met je hak slaat om te voorkomen dat ze uitschieten. Voeten kunnen simpelweg niet effectief bewegen in een schoen die rond schuift, wat weer doorwerkt in je hele lichaam.
5. Dun. Het vermogen om te balanceren is een enorm belangrijke vaardigheid voor een mens, en onze voeten zijn daar een belangrijk onderdeel van. Dunne zolen zorgen ervoor dat je verbinding met de grond behoudt, waardoor je gemakkelijker en krachtig kunt bewegen. Dikke zolen voorkomen dat je zenuwen voelen waar ze zich in de ruimte bevinden, wat leidt tot slordige bewegingen.

Van de één op andere dag al je schoenen weg doen en volledig barefoot gaan, is niet verstandig. Je zult de spieren in je voeten eerst moeten activeren en versterken. Oefeningen, op blote voeten lopen, je eerste paar barefoot schoenen kopen en geleidelijk aan de afstanden gaan vergroten. Bouw het rustig op!

Dit is misschien niet de meest voor de hand liggende leefstijl optimalisatie tip, maar voor mij is dit minstens zo belangrijk gebleken als de rest. Je bent slechts zo sterk als je basis. En die begint bij je voeten. Voeten zijn een ernstig onderschat onderdeel van ons lichaam!

*Edit: 12-7-2022

Bij deze een lijst van barefoot merken en winkels om je op weg te helpen naar je eerste barefoot schoenen:

• Wildlings: mijn persoonlijke favoriet. Barefoot schoenen met de meest dunne en flexibele zool!
• Belenka: ideaal merk voor bredere voeten. Ze hebben sindskort ook een lijn specifiek voor beginnende barefoot gebruikers: ‘Barebasics’. Deze hebben een dikkere zool.
• Lems shoes: perfecte schoenen voor beginners. Deze hebben voldoende ruimte voor je tenen, maar toch een dikke flexibele zool voor het comfort.
• Groundies: het merk met de meest hippe schoenen die lijken op de schoenen die je gewend bent. Optisch lijkt het alsof ze een normale zool hebben, maar deze zijn net zo dun, plat en flexibel zoals barefoot schoenen horen te zijn!
• Vivo: het meest bekende merk in barefoot land. Voor mij daarentegen nog steeds te smal.

De lijst van merken is nog vele malen langer, maar dit zijn de beste opties in mijn ervaring.

In Nederland kun je bij Barefoot & More in Arnhem diverse merken zoals Vivo, Groundies, Xero en Leguano passen en kopen. Of je bestelt het in hun online winkel.

Mocht je geïnteresseerd zijn in Lems shoes dan raad ik je aan om deze te bestellen via iedereenloopt.be, dan zit je niet met invoerrechten en kun je de schoenen eenvoudiger retour sturen mochten ze niet passen.

Zoals je wellicht opmerkt, komen de meeste barefoot schoenen uit Europa. Ik bestel ze eigenlijk gewoon altijd online. De meeste merken hebben duidelijke methoden om je voeten op te meten om te kijken of welke maat het beste bij jou past. Retourzenden binnen Europa is daarentegen ook nooit een probleem of hoge kostenpost.

Heb je nog vragen naar aanleiding van deze lijst? Laat het mij weten!